पायलट कसे बनायचे? | How to become a pilot in Marathi?

Topics

पायलट कसे बनायचे? आणि पायलट होण्यासाठी काय करावे लागते?

जर तुम्हाला तुमचे करिअर आकाशाच्या उंचीवर पूर्ण करायचे असेल तर त्यासाठी तुम्हाला पायलट होण्याचा पर्याय निवडावा लागेल. आज आपण या लेखात हे जाणून घेणार आहोत कि पायलट कसे बनायचे. जे विद्यार्थी सध्या 12वीत शिकत आहेत ते नेहमी गुगलवर 12वी नंतर पायलट कसे बनायचे हा प्रश्न शोधत राहतात, म्हणून आज या लेखात पायलट बनण्याशी संबंधित सर्व माहिती आम्ही घेऊन आलो आहोत.

जसे व्यावसायिक पायलट कसे व्हावे, हेलिकॉप्टर पायलट कसे व्हावे. पायलट होण्यासाठी कोणता कोर्स आवश्यक आहे आणि त्याची फी किती आहे. या मधे तुम्हाला याच्याशी संबंधित अनेक महत्त्वाची माहिती मिळेल. वैमानिक होण्यासाठी तुम्ही व्यावसायिक पायलट परवाना देखील मिळवू शकता, परंतु हा एक Basic pilot license आहे, ज्याच्या मदतीने तुम्ही विमान उडवू शकत नाही.

ज्या विद्यार्थ्यांना हवाई दलाचे पायलट कसे बनायचे असा प्रश्न आहे, त्यांना CDS आणि AFCAT सारख्या परीक्षा पास कराव्या लागतात, त्यानंतर त्यांना भारतीय हवाई दलात पायलटची नोकरी मिळते. जर आपण पायलटच्या पगाराबद्दल बोलत असू तर पायलट झाल्यानंतर तुम्हाला चांगला पगार सहज मिळतो. याशिवाय तुम्ही जगातील अनेक देशांना भेटी देण्यासाठी जाता. दररोज तुम्हाला आकाशात फिरण्याची संधी मिळते आणि तुम्हाला एक खास अनुभव मिळतो.

पायलट होण्यासाठी काय करावे?

पायलट व्हायचे असेल तर दहावीपासून तुम्हाला तयारी करावी लागेल. तुम्हाला दहावीत चांगले गुण मिळाले पाहिजेत, त्यानंतर बारावीला विज्ञान शाखेत प्रवेश घ्यावा लागेल. तेथेही तुम्हाला चांगल्या मार्क्सने उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे तरच तुम्ही पायलट होण्यासाठी प्रवेश घेऊ शकाल. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे तुमची इंग्रजी भाषेवर खूप मजबूत पकड असायला हवी.

पायलट होण्यासाठी टिप्स.

तुम्ही ज्या शाळेतून तुमचे पायलटचे प्रमाणपत्र किंवा परवाना घेणार आहात ती शाळा नागरी विमान वाहतूक महासंचालनालय (DGCA) द्वारे मान्यताप्राप्त असणे आवश्यक आहे.
तुम्ही 12वीत असल्यापासून पायलट बनण्याची तयारी सुरू करायला हवी.
तुम्ही तुमची इंग्रजी भाषा अगदी सुरुवातीपासूनच सुधारली पाहिजे आणि तुमच्या Communication skills वर काम केले पाहिजे.
खाजगी पायलट परवान्यासाठी अर्ज करा.
व्यावसायिक पायलट परवान्यासाठी अर्ज करा.
एअरलाइन पायलट म्हणून स्वत:ला नेहमी अपडेट ठेवा.

पायलट होण्यासाठी पात्रता

ज्याप्रमाणे एअर होस्टेस किंवा डॉक्टर होण्यासाठी काही वेगवेगळ्या प्रकारच्या पात्रता आवश्यक असतात, त्याचप्रमाणे पायलट होण्यासाठीही काही पात्रता आवश्यक असतात.तुमच्याकडे ही सर्व पात्रता असल्यास, तुम्ही पायलटची परीक्षा देऊ शकता.

भारतामध्ये पायलट होण्यासाठी उमेदवार हा भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे.
तुम्हाला 10वी मध्ये किमान 50% गुण असणे आवश्यक आहे, याशिवाय तुम्हाला भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, 12वी मध्ये देखील 50% मार्क्स असणे आवश्यक आहे.
तुम्हाला इंग्रजी बोलता आले पाहिजे.

सरकारी नोकरी कशी मिळवावी

पायलट होण्यासाठी शारीरिक पात्रता

पायलट होण्यासाठी कोणती पात्रता आवश्यक आहे हे आपल्याला कळले आहे. आता जाणून घेऊया, पायलट होण्यासाठी आपली शारीरिक क्षमता काय असावी. जेणेकरून आपण पायलट होऊ शकू.

तुमची उंची किमान ५ फूट असावी.
तुमची दृष्टी पूर्णपणे स्पष्ट असावी.
पायलट होण्यासाठी तुमचे वय 16 ते 32 वर्षे दरम्यान असावे.
तुम्हाला कोणताही आजार नसावा, ज्यामुळे तुमच्या शरीरावर त्याचा परिणाम होत असेल.
उमेदवाराची तब्येत परिपूर्ण व्यवस्थित असणे आवश्यक आहे.

व्यावसायिक पायलट कसे व्हावे

व्यावसायिक पायलटचे काम खूप जबाबदारीचे असते. तथापि, व्यावसायिक पायलट झाल्यानंतर, तुमचा आकाशातील प्रवास सुरू होतो आणि त्यानंतर तुम्ही मोठी विमाने उडवण्यास सुरुवात करता.आणि तुमचा पगारही आकर्षक असतो, तसेच तुम्हाला अनेक प्रकारचे भत्तेही मिळतात. जर आपण व्यावसायिक पायलटबद्दल बोललो, तर व्यावसायिक पायलट मालवाहू विमाने, मोठी प्रवासी जेट आणि चार्टर्ड विमान उडवतात.

व्यावसायिक पायलटची जागा विमानाच्या कॉकपिटमध्ये असते, परंतु विमानाच्या कॉकपिटपर्यंत पोहोचण्यासाठी विद्यार्थ्याला विविध प्रकारचे परवाने घ्यावे लागतात,आणि त्यासाठी सुरुवातीपासूनच चांगला अभ्यास करावा लागतो, त्यानंतरच तुम्ही व्यावसायिक पायलट होऊ शकता. तर आता जाणून घेऊया, व्यवसायिक पायलट कसे व्हायचे.

दहावी पास करा

इयत्ता 10वी उत्तीर्ण झाल्यानंतर तुम्हाला विज्ञान शाखेत प्रवेश घ्यावा लागेल जिथे तुम्हाला 12वी ची परीक्षा चांगल्या गुणांनी उत्तीर्ण करावी लागेल. त्यानंतरच तुम्ही व्यावसायिक पायलट होण्याच्या अभ्यासक्रमात प्रवेश घेऊ शकाल. सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तुमची इंग्रजी बोलण्याची क्षमता चांगली असावी.

बारावी सोबतच एंट्रन्स एक्झाम(Entrance Exam) ची तयारी करा

जर तुम्ही विज्ञान शाखेतून बारावी उत्तीर्ण झाला असाल तर आता तुम्हाला व्यावसायिक पायलट अभ्यासक्रमाला प्रवेश घ्यावा लागेल. यासाठी तुम्ही नॅशनल डिफेन्स अकॅडमी किंवा कोणत्याही फ्लाइंग इन्स्टिट्यूटमध्ये पायलट होण्यासाठी एडमिशन घेऊ शकता.

प्रवेश परीक्षा आणि वैद्यकीय तंदुरुस्तीद्वारे प्रवेश दिला जातो, त्यामुळे येथे शैक्षणिक आणि शारीरिक क्षमतेची परीक्षा घेतली जाते त्यानंतरच तुम्ही व्यावसायिक पायलट कोर्समध्ये प्रवेश घेऊ शकाल.

एंट्रन्स एक्झाम पास करा

बारावी उत्तीर्ण झाल्यानंतर विद्यार्थ्यांनी पायलट होण्यासाठी अभ्यासक्रम निवडला पाहिजे. यानंतर तुम्हाला प्रवेश परीक्षा द्यावी लागेल. त्यानंतरच, तुमचा प्रवेश व्यावसायिक पायलट कोर्समध्ये होईल, ज्यासाठी तुम्हाला प्रवेश परीक्षा, वैद्यकीय चाचणी आणि मुलाखत अशा तीन प्रक्रियेतून जावे लागेल.

पायलट बनण्यासाठी ॲडमिशन घ्या

प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर व्यावसायिक पायलट होण्याचे दोन मार्ग आहेत. पहिला मार्ग म्हणजे फ्लाइंग स्कूलमध्ये प्रवेश घेणे. दुसरा मार्ग म्हणजे कैडेट पायलट प्रोग्रामद्वारे पायलट बनणे.

विद्यार्थी पायलट परवाना (एसपीएल) – Student Pilot License

स्टुडंट पायलट लायसन्स (एसपीएल) मिळविण्यासाठी, तुम्ही विज्ञान विषय भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, गणित या विषयांसह किमान 50% गुणांसह 10वी आणि 12वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे. याशिवाय, विद्यार्थी पायलट परवान्यासाठी, तुमचे किमान वय 16 वर्षे आणि तुमची उंची 5 फूट असावी. वर नमूद केल्याप्रमाणे या सर्व शारीरिक पात्रता व्यतिरिक्त, तुमची दृष्टी 6/6 असणे आवश्यक आहे.या सर्व पात्रतेनंतर, तुम्ही कोणत्याही फ्लाइंग क्लबमध्ये विद्यार्थी पायलट परवाना नोंदणी करू शकता.

जेव्हा तुम्ही SPL नोंदणीकृत कराल, तेव्हा तुम्हाला वैद्यकीय प्रमाणपत्र, बँक हमी आणि सुरक्षा मंजुरीची आवश्यकता असेल. जेव्हा तुमची वस्तुनिष्ठ चाचणी असेल, तेव्हा तुम्हाला विमान, इंजिन आणि एरोडायनॅमिक्सशी संबंधित प्रश्न दिले जातील. ही परीक्षा देशभरात घेतली जाते आणि या परीक्षेसाठी सुमारे 1 लाख रुपये खर्च येतो.

व्यावसायिक पायलट परवान्यासाठी अर्ज करा

स्टुडंट पायलट लायसन्स (एसपीएल) मिळाल्यानंतरच तुम्ही कमर्शियल पायलट लायसन्ससाठी (सीपीएल) अर्ज करू शकता. व्यावसायिक पायलट परवाना मिळविण्यासाठी, तुम्हाला विविध चाचण्या द्याव्या लागतील. या परीक्षेत, तुम्हाला एव्हिएशन मेट्रोलॉजी, एअर नेव्हिगेशन, एअर रेग्युलेशन, एव्हिएशन मेट्रोलॉजी, रेडिओ आणि वायरलेस ट्रान्समिशन, एअर नेव्हिगेशन, टेक्निकल, प्लॅनिंग इत्यादींशी संबंधित प्रश्न विचारले जातात.

तुम्हाला कमर्शियल पायलट लायसन्स (CPL) मिळाल्यानंतर, तुम्ही ट्रेनी को-पायलट म्हणून विमानात काम करण्यास सुरुवात करता.जेव्हा तुम्ही सहा ते आठ महिन्यांचे प्रशिक्षण पूर्ण करता, त्यानंतर तुम्ही सह-पायलट म्हणून काम करण्यास पात्र ठरता. कमर्शिअल पायलट लायसन्स (CPL) मिळविण्यासाठी आठ लाख ते पंधरा लाख रुपये खर्च येतो.

पूर्ण प्रकारचे रेटिंग प्रशिक्षण

जसे तुम्हाला माहित आहे की विमानांचे अनेक प्रकार आहेत आणि ते चालवण्याची पद्धत देखील वेगळी आहे आणि सर्व विमाने उडवण्याची पद्धत देखील वेगळी आहे. त्यासाठी तुमचे रेटिंग प्रशिक्षण पूर्ण करा. या प्रशिक्षणात तुम्हाला विमान कसे उडवायचे हे सांगितले जाते.

पायलट नोकरीसाठी अर्ज करा

एकदा तुमचा व्यावसायिक पायलट परवाना मिळाल्यावर तुम्ही पायलट नोकऱ्यांसाठी अर्ज करू शकता.

एअर फोर्स पायलट कसे व्हावे

जर तुम्हाला भारतीय हवाई दलात पायलट व्हायचे असेल तर त्यासाठी तुम्हाला राष्ट्रीय संरक्षण अकॅडमी ची परीक्षा द्यावी लागेल, ज्याला आपण NDA या नावाने ओळखतो.भारतीय हवाई दलात पायलट होण्याचे 4 मार्ग आहेत ते पुढलप्रमाणे.

NDA (National Defence Academy)
CDSE (Combined Defence Service Exam)
SSCE (Short Service Commission Entry)
NCC (National Cadet Corps)

ग्रॅज्युएशननंतर, जर तुम्हाला हवाई दलात पायलट व्हायचे असेल, तर तुम्हाला UPSC द्वारे घेण्यात येणारी परीक्षा उत्तीर्ण करावी लागेल. 3 वर्षांचे प्रशिक्षण दिले जाईल, त्यानंतरच तुमची भारतीय हवाई दलात पायलट म्हणून नियुक्ती होईल.

बारावीनंतर पायलट कसे व्हायचे

जर तुम्हाला बारावीनंतर पायलट व्हायचे असेल तर तुम्हाला खालील गोष्टी फॉलो कराव्या लागतील.

तुमचे वय 17 वर्षांपेक्षा कमी नसावे.
तुम्हाला 10+2 मध्ये 50% गुण असणे आवश्यक आहे हे संस्थेनुसार बदलू शकते.
तुम्ही इंग्रजीसोबत एमपीसी विषयांचा [गणित, भौतिकशास्त्र आणि रसायनशास्त्र] अभ्यास केलेला असावा.
तुम्ही नॉन-सायन्सचे विद्यार्थी असल्यास, तुम्ही नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ ओपन स्कूलिंगमधून किंवा संबंधित राज्य मंडळाकडून खाजगी उमेदवार म्हणून आवश्यक विषय करू शकता.
आवश्यक प्राधिकरणांनी तुम्हाला जारी केलेले वैद्यकीय प्रमाणीकरण प्रमाणपत्र

हेलिकॉप्टर पायलट कसे व्हायचे

तुम्हाला हेलिकॉप्टर पायलट होण्यासाठी उमेदवाराला IGRUA प्रवेश परीक्षा द्यावी लागेल, तरच तुम्हाला हेलिकॉप्टर पायलट होण्याच्या कोर्समध्ये प्रवेश मिळू शकेल, ज्याला इंदिरा गांधी राष्ट्रीय फ्लाइंग अकॅडमी परीक्षा म्हणूनही ओळखले जाते.ही परीक्षा DGCA म्हणजेच डायरेक्टरेट जनरल ऑफ सिविल एविएशन गवर्नमेंट ऑफ इंडिया (Directorate General of Civil Aviation Government of India) भारत सरकारच्या नागरी विमान वाहतूक महासंचालनालयाद्वारे घेतली जाते.या लेखी परीक्षेत उत्तीर्ण होणाऱ्या उमेदवारांना वैद्यकीय चाचणी दिली जाते, त्यानंतर त्यांना वैद्यकीय चाचणीसाठी बोलावले जाते आणि त्यानंतर त्यांना मुलाखतीसाठी बोलावले जाते.

हेलिकॉप्टर पायलट साठी पात्रता

भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि गणित या विषयांसह वर्ग उत्तीर्ण.
12वी मध्ये किमान 50% गुण असणे आवश्यक आहे.
विद्यार्थ्याला इंग्रजी भाषेचे ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
16 असणे आवश्यक आहे.

पायलट करिअर पर्याय(Pilot Career Option)

व्यावसायिक विमान पायलट
कार्गो पायलट
चार्टर पायलट आणि एअर टॅक्सी
उड्डाण प्रशिक्षक
सरकारी सेवा पायलट
कायद्याची अंमलबजावणी करणारे पायलट
लष्करी पायलट
वैद्यकीय आणि हवाई रुग्णवाहिका पायलट
चाचणी पायलट
ड्रोन पायलट इ.

पायलटचा पगार किती असतो

जेव्हा तुम्ही पायलट व्हाल आणि तुम्हाला कुठेतरी नोकरी मिळेल, तेव्हा सुरुवातीच्या दिवसात तुम्हाला ₹ 90000 पगार दिला जाईल, जसा तुमचा अनुभव वाढेल, तुमचा पगारही वाढेल.जर तुम्ही कोणत्याही युतीचे विमान कप्तान झालात तर तुमचा पगार ₹ 530000 असेल.

कमर्शियल पायलट ₹1. 5 लाख ते 2 लाख पगार मिळवू शकता.याशिवाय, जर तुम्ही भारतीय हवाई दलात पायलटची नोकरी करत असाल तर तुम्हाला एका वर्षात 500000 ते 600000 पर्यंतचे वार्षिक पॅकेज दिले जाईल आणि तुम्हाला इतर सरकारी सुविधांचा लाभ देखील दिला जाईल.

तुम्ही कोणत्या एअरलाईन्समध्ये काम करू शकता?

Air India
IndiGo
Air Asia
Spice Jet
Air India Charters Ltd
Alliance Air
India Jet Airways
Air Costa

पायलट कोर्स करण्यासाठी प्रमुख संस्था

इंदिरा गांधी राष्ट्रीय उड़ान अकादमी
बॉम्बे फ्लाइंग क्लब
राजीव गांधी एकेडमी ऑफ एविएशन टेक्नोलॉजी
मध्य प्रदेश फ्लाइंग क्लब
राष्ट्रीय उड़ान प्रशिक्षण संस्थान
अहमदाबाद एविएशन एंड एरोनॉटिक्स लिमिटेड
सीएई ऑक्सफोर्ड एविएशन अकादमी
इंडिगो कैडेट प्रशिक्षण कार्यक्रम
सरकारी विमानन प्रशिक्षण संस्थान
पुडुचेरी ठाकुर कॉलेज ऑफ एविएशन
गवर्नमेंट फ्लाइंग क्लब
ओरिएंट फ्लाइंग स्कूल
उड्डयन और विमानन सुरक्षा

पायलटसाठी कोणता विषय सर्वोत्तम आहे?

जर तुम्हाला पायलट व्हायचे असेल तर तुम्ही 10+2 मध्ये भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, गणित हे विषय निवडावेत.आणि तुम्हाला इंग्रजी भाषेवर चांगले प्रभुत्व असले पाहिजे. तुम्हाला इंग्रजी बोलता, लिहिता आणि समजता आले पाहिजे. या सर्व गोष्टींमुळे तुमचा पायलट होण्याचा प्रवास सुकर होतो.

पायलटचा 1 महिन्याचा पगार किती आहे?

पायलटचे वेतन लोकप्रिय जॉब वेबसाइट Glassdoor नुसार बदलते. पण जर पायलटच्या सरासरी पगाराबद्दल बोलायचे झाले तर अनुभवी वैमानिकाचा पगार 2 लाख रुपये आहे. याशिवाय भत्त्यांचेही काही वेगळे प्रकार आहेत.

पायलटचा कोर्स किती वर्षाचा आहे?

जर तुम्हाला पायलट व्हायचे असेल आणि तुम्हाला भारतातून पायलटचा कोर्स करायचा असेल, तर हा कोर्स पूर्ण करण्यासाठी तुम्हाला 2 ते 3 वर्षे लागतात.पण जर तुम्ही परदेशातून पायलटचा कोर्स करत असाल तर तुम्हाला सुमारे 1 वर्षाचा कालावधी लागतो.

सरकारी पायलट कसे व्हायचे?

जर तुम्हाला सरकारी पायलट व्हायचे असेल तर त्यासाठी तुम्ही हवाई दलातील पायलट होण्याचा पर्याय निवडू शकता. त्यासाठी वेळोवेळी अनेक प्रकारच्या नोकर भरती होत असतात.

पायलट लायसन्सचे किती प्रकार आहेत?

Airline Transport Pilot
Commercial Pilot
Private Pilot
Recreational Pilot
Sport Pilot
Student Pilot

Conclusion

तर मित्रांनो तुमहाला आता समजलेच असेल कि पायलट बनण्यासाठी काय करावे लागेल. पायलट बनणे कठीण नाही आहे पण तुम्ही आर्थिक दृष्ट्या मजबूत असाल तर तुम्हाला जास्त अडचणी येणार नाही. एका Survey नुसार पायलट बनण्यासाठी एकूण ३०-४० लाख रुपये एवढा खर्च येतो. तुमच्या अजून हि काही शंका असतील तर खाली कंमेंट करून नक्की सांगा. आम्ही तुमच्या शंकांचे लावकारत लवकर निरसन करू.

Also Read

Happy Birthday Bhabhi wishes in Hindi